BANU KAZANÇ Beslenme ve Diyet Uzmanı www.banukazanc.com.tr
Vücudunuz dengeyi sever. Vücudun kilo ayar noktası, bir kişinin vücudunun programlanmış olduğu ağırlık olduğu kabul edilir. Vücudunuzun ayar noktasının altına düştüğünde metabolizma yavaşlar, üstüne çıktığında da artar. Aslında vücut fazla kilolu olmayı da sevmez. Çünkü vücut, metabolik hızını artırarak fazla kalorileri yakmaya çalışır, tersine reaksiyonu ise kilo vermemeye gösterdiği dirençtir. Tabii bu, tüm kilo verme girişimlerinin başarısızlığa mahkum olduğu anlamına gelmez nasıl her şeye rağmen kilo alıyorsak, kilo da verebiliriz.
HORMONLAR KİLO VERMEYİ NASIL ENGELLİYOR?
Belli bir miktar kilo verdiğinizde; burada özellikle 'belirli miktar' vurgusu yapmak istiyorum çünkü bu miktar herkes için farklıdır. O eşik aşıldığında vücut bir nevi kendini korumaya alıyo, bunu gherlin hormonu ile yaptığı düşünülüyor. Ghrelin'in ana işlevi iştahı arttırmaktır. Daha fazla yiyecek tüketmenizi, daha fazla kalori almanızı ve yağ depolamanızı sağlar. Grelin seviyeleri, bir diyete başladığınızda artar ve sizi acıktırır. Bu, vücudunuzu açlıktan korumaya çalışan doğal bir tepkidir. Özetle; diyet sırasında iştahınız artar ve "dolgunluk hormonu" leptin seviyeniz düşer. Leptin, iştahı azaltmak ve daha fazla kalori yakmak için beyni işaret ederek vücut ağırlığının düzenlenmesinde rol oynar. Leptin, vücut ağırlığı ve metabolizmaya etki eder, açlığı, gıda tüketimini azaltarak ve enerji tüketimini artırarak kilo kaybına aracılık eder.
VÜCUT AĞIRLIĞI AYAR NOKTANIZI DEĞİŞTİRMEK MÜMKÜN MÜ?
Bu sorunun cevabı "Evet"tir... Neler yapabileceğimizi gözden geçirelim:
-Diyetinizin bileşimini değiştirin. Beslenme düzeniniz şu anda çok fazla tatlı veya rafine karbonhidrat içeriyorsa, sadece geçici bir kilo verme stratejisi olarak değil, kalıcı bir değişim olarak bunları azaltmayı düşünün. Bu, insülin seviyenizi düşürebilir, iştahınızı ve yağ depolama eğiliminizi azaltabilir.
-Bağırsağınızın kompozisyonunu değiştirin. Bağırsaklarınızda gelişen bakteri türleri, vücut ağırlığı ayar noktanızda önemli bir rol oynayabilir. Burada önerim; obezite ile ilişkili bakterilerin büyümesini teşvik eden yapay tatlandırıcılar kullanmayı en azından azaltmanız, sınırlandırmanızdır. Bunun yerine, çeşitli fermente ve kültürlü yiyeceklerin yanı sıra bu dost bakterileri besleyen lif açısından zengin yiyecekler yemelisiniz.
-Ortamınızı yeniden düzenleyin. Yaşam tarzınız, iştah hormonları ve kilo kaybınızı sabote edebilir. Gerçek şu ki, açlığımız yemek yememizin tek nedeni değildir. Yiyecek seçimlerimizin ardındaki tek etken olan açlık ve iyi bir beslenme arzusu değildir. Mutsuzluk, tatminsizlik hisleri ile duygularımızı doyurmak için yiyoruz. Vücut ağırlığınızı kalıcı olarak azaltmak istiyorsanız, aşırı yeme alışkanlıklarına ve davranışlarına kalıcı olarak değiştirmeniz gerekir. Bunun sürdürülebilir bir değişim olması gerektir, tek başına irade gücüne güvenmemenizi, kişisel ortamınızı yeniden yapılandırmak için adımlar atmanızı öneririm. Örneklemek istiyorum! Daha küçük tabaklar ve servis tabağı kullanın. Televizyon ve bilgisayarın önünde yemek yemeyin. Cazip yiyecekleri gözden uzak tutun.
-Vücut ağırlığınızı daha yavaş değiştirin. Ayar noktanızı kalıcı olarak sıfırlamanın başka bir yolu da vücut ağırlığınızı çok fazla veya çok hızlı bir şekilde değiştirmemektir. Yavaş yavaş toplam ağırlığınızın yüzde 10'undan fazlasını vermek ilk hedefiniz olsun. Kaybedecek önemli miktarda kilonuz varsa vücudun yeni kilosuna alışmasını bekleyin. Unutmayın! Bir süre aynı kiloda kalıp mevcut kilonuzu korumaya çalışın, bir sonraki adımı atmadan önce yeni düşük kilonuzu koruyarak iki veya üç ay geçirin, sonra yeni kilonuzun yüzde 10'undan fazlasını kaybetmeyi hedefleyin. Bu şekilde, hedef ağırlığınıza ulaşmanız muhtemelen daha uzun sürecektir, ancak oraya vardığınızda bu hedef ağırlığını korumanız çok daha olasıdır.
