Denizden gelen sağlık kaynağı: Somon

YAZI SELAHATTİN DÖNMEZ
sdonmez@farketmedendiyet.com.tr

Haftada en az iki kere düzenli somon tükettİğinizde obezite, diyabet, yüksek kolesterol ve kalp hastalıklarından korunur, bağışıklık sisteminizi de güçlendirirsiniz. Somon balığı, pişirildiğinde ısının etkisi ile proteinlerde bozulma yaratmadan, kanserojen madde oluşturmadan vücutta toksin yükünü artırmadan yenilebilecek nadir yiyeceklerin başında gelir, bu sayede doğanın bize sunduğu en yararlı besinler arasındadır. Kısaca balık çesitlerinin değerli bir alternatifi olan somon doğru pişirildiğinde, uygun miktarda yenildiğinde ve doğru sıklıkta mutfağımızda bulundurduğumuzda doğanın şifasını maksimum olarak vücudumuzda yaşayabileceğimiz eşsiz besinlerden biridir.

SOMONDAKİ 5 SÜPER BESİN BİLEŞENİ VÜCUDU YENİLER
Mükemmel antioksidan astaksantin: Karotenoid ailesinden olan astaksantin, somona kırmızımsı rengini veren antioksidan bileşendir. Ini amasyonu azaltarak kan yağlarındaki yükselmeyi önler, kalp, sinir sistemi, cilt sağlığı üzerine olumlu etki sağlar. Önemli bir araştırmanın sonuçlarına göre günlük 3.6 mg astaksantin tüketimi kötü huylu LDL kolesterolü azaltmak ve iyi huylu HDL kolesterolü artırmak için yeterlidir. Bir başka çalışmada ise 2 mg astaksantinin cildin elastik olmasını sağladığı ve cilt kuruluğunu önlediği saptanmıştır. Ayrıca astaksantinin hafızayı özellikle çocuklarda beyin fonksiyonlarını geliştirdiği bilimsel kanıtlarla desteklenmiştir. 100 gram somon 3.8 mg kadar astaksantin içerir; hem beyin yorgunluğunuzu önler hem de dipdiri bir cilt ve capcanlı bir vücuda sahip olmanız için denizden gelen eşsiz mucizedir.

Süper yağ omega 3: 100 gram somon yaklaşık 2.3 gram uzun zincirli omega 3 yağ asitlerini (EPA, DHA) içerir. Omega 3 yağ asitleri ini amasyonun azalması, kan basıncının düşürülmesi ve damar sağlığını korumanın yanı sıra bazı kanser türlerine yakalanma riski ile de ilişkidir. 16 çalışmayı kapsayan çok değerli bir araştırmada günlük 0.4-4.5 gram aralığında omega 3 yağ asidi tüketiminin damar fonksiyonunu gelişmesinde rol aldığı saptanmıştır. Ayrıca somonun içermiş olduğu çoklu doymamış yağ asitleri depresyon, demans, bilişsel gerileme, dikkat eksikliği ve hiperaktivite sendromu gibi psikolojik hastalıkları önlemede etkili bulunmuştur. Yapılan önemli bir çalışmada yetişkinlerde omega 3 yağ asitleri tüketimiyle sinirlilik, hassasiyet ve depresyon semptomlarının azaldığı gözlenmiştir. Amerika'da hamile kadınlar üzerinde yapılan bir başka çalışmada ise haftada 340 gram somon tüketen hamile kadınların çocuklarının daha yüksek IQ ve daha iyi motor kabiliyete sahip oldukları; iletişim ve sosyal yeteneklerinin daha fazla geliştiği sonucuna ulaşılmıstır.

Biyolojik kalitesi yüksek protein: Somon % 30-35 oranında protein içeriğine sahiptir ve vücutta üretilemeyen tüm aminoasitlerin yanında özellikle metiyonişn ve lizini yüksek miktarda içerir. Protein dokuların yenilenmesi, yara iyileşmesi, kemiklerin korunması, kilo kaybı ve yaşlanma süresince vücutta kas kütlesinin artırılması için önem taşıyan besin öğesidir. Son yıllarda yapılan çalışmalar günlük hayvansal kaynaklardan alınması gereken yüksek kaliteli protein miktarının 20-30 gram olmasının sağlık için optimal olduğunu göstermektedir ki 1 porsiyon somon ile tüketiminizle bu protein miktarının tamamını sağlamış olursunuz.

Metabolizmaya dost B vitaminleri: Somon B grubu vitaminlerin mükemmel kaynağıdır. Tiamin, riboi avin, folik asit içermekle birlikte 100 gram somon günlük B12 vitamini gereksiniminin tamamını karşılamak için yeterlidir. Tüm bu vitaminler vücutta besinlerin enerjiye dönüşümü, DNA hasarının önlenmesi, beyin ve sinir sisteminin çalıması gibi yaşamsal faaliyetlerde rol alır; kalp-damar hastalıkları, demans, unutkanlık problemlerini önler.

Tiroidin doğal bileşeni selenyum: Besinlerle vücuda alınması gereken eser bir mineral olan selenyum kemik sağlığının korunmasında, tiroid hastalarında tiroid antikorlarının azalmasında ve bazı kanserlerin önlenmesinde görevlidir. 100 gram kadar somon tükettiğinizde günlük ihtiyacınız olan selenyumun yarısını karşılamış olursunuz. Somondaki selenyum balık yağı kapsüllerinden daha etkindir ve daha fazla selenyum içeriğine sahiptir.

SOMONUN SAGLIĞA YARARLARI
Haftada en az iki kere, en az 150-200 gram kadar somon balığı tüketmek, haftalık omega 3 gereksinimimizi karşılamaktadır. Somonun buharda, fırında veya vok tavada sebzelerle hazırlanan pişirme şekillerinde maksimum sağlık yararı sağladığını vurgulamak isterim. Somonun mutlaka bol taze ya da buharda sebze, karabuğday, bulgur ve kinoa gibi sağlıklı tahıllar, humus ya da avokado gibi lezzet artırıcı garnitürler ile tadına doyum olmadığı gibi vücudun da sağlığına kavuşmasına yardımcı olur.

Obezitenin ilacıdır
Yüksek protein içerdiği için iştah kontrolü sağlayarak tok hissetmenize yardımcı olur ve vücudunuzun metabolik hızını artırır. Sağlıklı yağ asitlerini içerdiği için fazla kilolu bireylerde bel çevresindeki yağlanmayı azaltmada etkindir.

Ini amasyonu azaltır
Somon A, E, D vitaminleri yağ asitlerinin vücuda zarar vermesini önleyerek mide, bağırsak, karaciğer, böbrek, göz ve kalp gibi organları hastalıklara karşı korur. Orta yaşlı kadınlar üzerinde yapılan 8 hafta süren araştırmada her gün 80 gram somon tüketiminin vücutta ini amasyon göstergelerini azalttığı gözlenmiştir.

Beyni güçlendirir
Somon tüketimi beyinde gri madde miktarını artırarak beyin fonksiyonlarının gelişimine katkı sağlar. 65 yaş ve üzeri kadınlarda haftada en az iki kez somon tüketimi ile yaşa bağlı hafızada kaybın % 13 oranında azaldığı gözlenmiştir.

Dolaşımı temizler
Somon kalbe giden elektriksel iletinin kontrolünü sağlayarak ve omega 3 içeriği ile kan damarlarını genişleterek kalp dolaşımınızı kontrol altına alır. Somon içerdiği yüksek miktarda potasyum minerali ile vücutta kan basıncını kontrol altına alır, kalp hastalıkları ve inme riskine karşı korur.

Kanseri önler
Somon içerdiği uzun zincirli yağ asitleri sayesinde hücrelerin kontrolsüz çoğalmasına engel olur. Somonun içerisindeki A ve D vitaminleri ve selenyum gibi besin bileşenlerinin birbiriyle uyum etkisi de mide, bağırsak, meme kanserlerinin oluşumuna karşı koruyucu etki sağlar.

ASLIHAN DOĞAN TURAN: ''KÜÇÜK BİR AİLE RESTORANI AÇMAYI DÜŞÜNÜYORUM''