Turgay Artam ''Türkiye'de satılan en pahalı eser rekoru Osman Hamdi Bey'de''

RÖPORTAJ MELİH TÜRK

Türkiye'de satılan en değerli sanat eseri rekorlarına sahip Osman Hamdi Bey'in 'Yeşil Cami Önü', 'Kaplumbağa Terbiyecisi' ve 'Vazo Yerleştiren Kız' isimli üç eserin satışını ünlü müzayedeci Turgay Artam gerçekleştirdi. Antik A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Artam ile ressam Osman Hamdi Bey'in satış rekoru kıran bu ünlü eserlerinin hikayesinin yanı sıra dünyada rekor fiyatlarla el değiştiren tabloları da konuştuk.

Dünyada satılan en değerli sanat eserleri hangileri? Türk resminde rekor kimde?
Leonardo Da Vinci'nin 450 milyon dolara satılan 'Salvator Mundi' tablosu en değerli eser olarak birinci sırada. En yeni sanatçı rekorlarından biri, geçtiğimiz günlerde 92 milyon dolara satılan Botticelli'nin 'Madalyon Tutan Genç Adam' tablosunda. Picasso, Gustav Klimt, Modigliani, Jasper Johns, Giacometti ve Jackson Pollock gibi önemli isimlerin eserleri 150 milyon dolar seviyesini aşmaya başladığı farklı bir sanat piyasası söz konusu. En değerli Türk sanat eseri olarak, Londra Bonham's Müzayede Evi'nde gerçekleşen satışta Osman Hamdi Bey'in 41 x 51 cm ebadındaki 'Ku'ran Okuyan Kız' adlı tablosu 5.7 Milyon sterlin çekiç fiyata satıldı. Fatura toplamı 6.315.000 sterlin olan eser 44 milyon TL ile dünyada satılan en değerli Türk resmi rekorunu kırdı. Bu satıştan bir hafta sonra Sotheby's müzayedesinde sanatçının diğer eseri 35 milyon liraya satıldı. Son olarak da 'İstanbul Hanımefendisi' tablosu Dorotheum Müzayede Evi'nde 12 milyon liraya satılan Osman Hamdi Bey'in ülkemizde ise en yüksek rekor fiyat şu ana kadar yaklaşık 13.5 milyon TL satış rakamı ile 2016 yılında Artam Antik A.Ş. müzayedesinde satılan Osman Hamdi Bey'in 'Yeşil Cami Önü' adlı tablosunda. Ülkemizde satılan en değerli sanat eserlerinde ilk 3 sırayı müzayedelerimizde satılan Osman Hamdi Bey'e ait tablolar alıyor.

'Kur'an Okuyan Kız', 'İstanbul Hanımefendisi', 'Yeşil Cami Önü' gibi birbirinden önemli eserlerin ressamı Osman Hamdi Bey kimdir? Hayatı ve eserleriyle Osman Hamdi Bey'i sizden dinlemek isteriz, Türkiye'de en pahalı ilk üç rekorun Osman Hamdi Bey'e ait olmasının nedeni ne?
Osman Hamdi Bey'in girişimleri, yaptıkları ve ülke sanat ortamına katkıları sanatçıyla ilgili bütün kitaplarda anlatılmaktadır. Osman Hamdi Bey'in sanat, eğitim, arkeoloji ve müzecilik alanında ülkemize kazandırdığı değerler ile toplumda ayrı bir yeri ve ünü vardır. Böyle görkemli başyapıtlar, özellikle müzeler ve müze kurmak için hazırlık yapan koleksiyoncular için büyük önem taşımaktadır. 'Yeşil Cami Önü' eseri, yer aldığı müzenin ziyaretçi sayısını artırır, hareket katar, toplumun sanata olan ilgisine olumlu etki eder, müzeyi hatırlatan imgelerden biri haline gelir. 'Kaplumbağa Terbiyecisi'ni hatırlarsak açılmasına 6 ay kala Pera Müzesi, Türkiye'nin gündemine oturmuştu. Günümüzde 'Kaplumbağa Terbiyecisi' adlı eserin adı ya da görseli ile karşılaştığımızda akıllara Pera Müzesi gelmektedir. 'Kur'an Okuyan Emir' tablosu Louvre Abu Dhabi, 'Okuyan Kız' Malezya İslam Eserleri Müzesi'yle özdeşleşmektedir. Devlet Resim Heykel Müzeleri, Sakıp Sabancı Müzesi, Paris D'Orsay Müzesi gibi daha birçok müze ve kurum koleksiyonunda sanatçının işleri bulunmaktadır.

Yabancıların Türkiye'deki pazara ilgisini nasıl buluyorsunuz?
Osman Hamdi Bey, Fahrünnisa Zeyd, Erol Akyavaş gibi ustalardan oluşan sınırlı sayıda sanatçımız uluslararası alanda alıcı buluyor. Müzayedelerimizi ve sanatçılarımızı yurtdışında tanıtabilmek amacıyla büyük bir çaba gösteriyoruz fakat yabancı alıcıların ilgisi istediğimiz düzeye gelmekten çok uzakta. Küresel alanda sanata olan ilgi hiç olmadığı kadar artmış durumda olmasına rağmen, bu ilgi sanata daha çok yatırım yapan, güçlü piyasalara sahip ülkelere yöneliyor. Yabancı ilgisini çekebilmek için yurtdışında atağa kalkmamız gerekiyor. Sanatçılara, sergi ve projelere destek fonları gerekiyor. Antik A.Ş. olarak çağdaş Türk sanatına uluslararası alıcı kazandırmak en büyük arzumuz. Bu da ancak daha fazla tanıtım ile yurt dışına açılmakla olabilir. Artprice, artnet gibi sanat sitelerinden kataloglarımız dünya koleksiyoncularına ulaşıyor. Sanat dergilerinin yanı sıra yurtdışı kaynaklı internet sitelerinde de müzayedelerimizde rekor kıran Türk sanatçılarının eserleri hakkında haberler yer alıyor. Fakat yabancı koleksiyoncuların ilgisini çekebilmek için devlet destekli büyük projelere ihtiyaç var.

TÜRKIYE'DE SATILAN EN DEĞERLİ SANAT ESERLERİ
1- Osman Hamdi Bey 'Yeşil Cami Önü'
13.500.000 TL
Antik A.Ş. 292. Müzayede Mayıs 2016
2- Osman Hamdi Bey, 'Kaplumbağa
Terbiyecisi' 5.500.000 TL
Antik A.Ş. 227. Müzayede Aralık 2004
3- Osman Hamdi Bey, 'Vazo Yerleştiren
Kız', 3.280.000 TL
Antik A.Ş., 275. Müzayede Aralık 2012

DÜNYADA TÜRK SANAT ESERLERİ REKORLARI
1- Osman Hamdi Bey 'Kur'an Okuyan Kız'
50.000.000 TL
Bonham's Müzayede Ekim 2019
2- İznik Tabak 45.000.000 TL
Christie's Müzayede Ekim 2018
3- Osman Hamdi Bey 'Yeşil Cami'de
Kuran Dersi' 35.000.000 TL
Sotheby's Müzayede Ekim 2019

SEDEF GALİ: ''ŞEHİRDEKİ KAOS YARATICILIĞIMI AKTİVE EDİYOR''