Semizotu, lif, vitamin, mineral, doğal yağ asitleri, omega 3 kaynağı olan bir sebze. Demir, kalsiyum, magnezyum, potasyum gibi minerallerle bol miktarda A ve C vitamini içerir. Sağlıklı kemikler, dişler ve kaslar için kalsiyum, kan basıncını kontrol altına almada potasyum, vücuda oksijen taşıması için gerekli olan demiri sağlar. En önemli ve ayırıcı özelliğiyse kalp ve damar sağlığı ve enflamasyona karşı önerilen bitkisel omega 3 kaynağı olmasıdır, ALA (alpha linolenik asit) içerir. Vücut ALA'yı omega 3'e çevirebilme özelliği taşır. Ilık iklim sebzesidir, Gaziantep yöresinde 'pirpirim' adı ile bilinir. Ayrıca, tümörlerin küçülmesini destekleyici antioksidan olan glutatyon ve melatonin içerir. Melatonin, epifiz bezinden üretilen ve ışığın insan beyni üzerine etkilerini düzenleyen bir hormondur. Antioksidan özelliği ile enflamatuar (iltihaplanma) ve tümör gelişimini durdurduğu konusunda araştırma sonuçlarına ulaşılmıştır. Semizotunun antioksidan kapasitesi melatoninin yanı sıra içerdiği farklı antioksidan maddeler olan C vitamini, glutatyon ve beta karoten ile desteklenir.
Gevrek ve sulu dokusu ile hafif ekşi bir tada sahiptir, yerken ferahlatıcı ve serinletici etkisi olur. 100 gramı 16 kalori içerir, bu nedenle diyet yaparken rahatlıkla tercih edebileceğiniz bir sebzedir. Diyet lifinden zengin olduğu için tok tutar. Salatasını yapıp çok hafif sızma zeytinyağ ve limon suyu ilave ederek çiğ olarak ya da yoğurt ve sarımsak ile karıştırarak tüketebilirsiniz, mayhoş tadıyla kıyma, soğan, bulgur ve domates ilavesi ile yemeğini de yapabilirsiniz. Yemeği çok lezzetli olmakla birlikte çiğ olarak tüketildiğinde vücuda daha fazla yararlı olur. Genellikle semizotu uzun ömürlü olması için çamurlu, topraklı kökleri ile satılır. Öncelikle bu topraklı kısımları kesip atmak ve bol su ile yıkamak gerekir. Satın alırken yapraklarının canlı, diri ve körpe olanını tercih etmeli, çiçeklenmemiş ve tohumlanmamış olanları seçmelisiniz. Pişirdiğinizde bazı özelliklerini yitirir, çiğ tüketmeli ya da çok düşük ısıda çok az su ile kısa sürede pişirmelisiniz. Metal bıçak kullanmak yerine yaprakları elinizle koparmalısınız. Oksalit asit içerdiği için böbrek taşı, romotoid artrit ve gut hastalığı olanların kaçınması gerekir. Ülkemizde yoğurtla birlikte tüketilme alışkanlığı olduğu için yoğurdun, oksalit asitin zararlı etkilerine karşı azaltıcı özelliği olduğunu vurgulayabiliriz.
Diyetinize uygun tarifler
Semizotu ile kabağı karıştırıp hem sıcak hem soğuk olarak servis yapabileceğiniz çorba yapabilirsiniz. Tarif ve malzemeler: İki kabak çok iri rende veya jülyen doğranır, 2 su bardağı semizotu yaprağı, bir yemek kaşığı zeytinyağı ile çok hafif ateşte pişirin. İçine taze soğan, iki diş sarımsak, 2 su bardağı su,1 su bardağı yoğurt, kırmızı biber ilave edin, bir taşım kaynatın. Tuz ve yoğurdu kesilmemesi için sonradan ilave etmelisiniz. Yaz günleri için sizi oldukça serinletecek bol yoğurt ve sarımsak ile semizotu cacığı yapabilirsiniz. Çiğ olarak salata yaptığınızda nar ekşisi, hafif kavrulmuş çam fıstığı, süzme yoğurt veya labne peyniri ile üzerini sızma zeytinyağı ve kırmızı biberle süsleyebilir davetkar sunumlar hazırlayabilirsiniz. Hatta daha yaratıcı olmak isterseniz içine kuru ve taze meyveler koyabilir, kinoa, bulgur gibi ilavelerle salatanızı daha doyurucu hale getirebilirsiniz.
Banu KAZANÇ
